14.08.2024

Југословенската кошарка беше најдобра поради многуте работи, но и поради видовите нa работи што ги правеше Лазар...

Лечиќ Лазаре, вечно ќе те паметиме!

Доаѓа време кога минатото почнува да се идеализира со нашите уморни и несигурни спомени. Ова е главно затоа што се приближуваме до конечниот лек од животот, па мораме да идеализираме како би испаднало кога би живееле (а не да бидеме погребани со самиот чин на раѓање како што е општата практика).

Идеализацијата е дозволена, особено денес, и во кошарката, иако тоа е егзактна наука, понекогаш, но ретко уметност, во која голема улога имаат строго кошаркарските бројки и букви.

Меѓутоа, во некои случаи, бројките и буквите треба да отстапат место на силните бранови на тие идеализирани спомени, како што каменот им го отстапува местото на брановите на морето. За да не паднeмe повторно во замката на носталгијата, за да го зачувамe кредибилитетот на ликовите и настаните, сурфамe на интернет во потрага по токму тие кошаркарски подови.

А ако е така, тогаш...

Ќе ви дадам википедија и сите други образовни намери, добри, и без зачин на вистинска кошарка. Нема вистински информации за Лазар Лечиќ, Демостен на јужнословенската кошарка!

За џабе не го викаа Гркот. Некако е игнориран од таа мрежа од која денес впиваме најголема мерка на знаење. Се крена врева во каналите за комуникација, би рекол Умберто Еко, а Лазар Лечиќ е постојана ју-вредност. Не само кошарка. И не е на вики-страниците кога е таму секој избезумен, ѓубре од реалноста на денешницата. Или сте премногу мрзливи, Mакедонци, кога не се потрудивте да го претставите вашето најдобро кошаркарско потомство на светот, или не знам да сурфам.

Нема трето…

Југословенската кошарка беше најдобра поради многуте работи, но и поради видовите na работи што ги правеше брат Лазар. Еден од најголемите манипулатори и екстроверти на домашната кошарка, Лечиќ знаеше да го привлече вниманието на публиката со своите тренерски квалитети и со својот незадржлив јазик, со кој често ги пополнуваше редовите и колумните што се читаа со задоволство. Како мало момче, секоја кошаркарска сезона уживав во долго интервју со Лазар на страниците на спортскиот или друг печат. Својот масовен медиумски простор редовно го оправдуваше со некоја бомбастична изјава, некоја теорија од неговата длабока капа, извртена паралакса која на крајот се покажа дека не е далеку од вистинската состојба на работите.

Веќе со својот изглед висок едвај „метар и шумска јаготка“ и со тело што повеќе наликуваше на „бурек пред пензионирањето“, Лазо се врежа во нашите кошаркарски сеќавања.

Како воопшто заврши во кошарката?

Како стана повеќенаграден носител на македонската кошарка?

Животната приказна на овој детски страшен случај на домашната кошарка, нашиот Лазар, не е тешко да се состави ако веруваме во сето она што тој го кажал во кариерата или пишувал за него, но исклучително е тешко да не се помешаат датуми и настани.

Роден на 30 јануари 1939 година. (еден од датумите) од татко Петар и мајка Александра, Лазар бил дете на улица од мал; уште од мал правел несакани шеги - еднаш ја излажал својата учителка Вукица Ѓорѓевиќ, која го испратила на поправен француски јазик, дека не се подготвил за испитот бидејќи мајка му починала. Исплашената жена побрза да му изрази сочувство на неговиот татко, кој за малку ќе се онесвестил кога ја слушнал приказната. Всушност, Лазар го помина целото лето лутајќи низ Грција кај неговиот вујко во Солун - оттука и неговиот прекар - Гркот.

Тогаш палавиот Лазар едвај бил примен во  гимназија, но набрзо бил избркан од неа, па се префрлил во Приштина и потоа сепак успеал да се врати дома и да го заврши училиштето, по што наставниот кадар решил да организира банкет во Лазар. чест затоа што - сепак се ослободија од него.

Семејството на Лазар Лечиќ не беше за продолжување на неговиот необичен начин на школување, но Лазо ги зезна сите со бегството во Белград, каде што се запиша во Вишата тренерска школа и во 1963 година им мавташе на сите со својата диплома која ја доби со само две „осмици“.

Сè друго 9 и 10. Цар Лазар еднаш рече ...

Истата година, веднаш по земјотресот во Скопје, Лечиќ го презеде Работнички, во кој, се разбира, како тринаесетти играч беше присутен уште од 52-ра година - уште тогаш на полувремето делеше лимони и садеше дрвца околу игралиште.

Паралелно, започнува приказната за растот на Работнички, но во исто време тоа беше само дел од историјата на Лазар бидејќи освен кошарка, тој успеа и на други начини да влезе во аналите на македонскиот спорт.

Лазар Лечиќ некогаш беше познат како пливач и ватерполист - тој беше шесткратен пионер и јуниорски шампион на Македонија - главно во пливање во слободен стил - како поинаку?

Успеа да остави белег и во пинг-понг - на јуниорското првенство на Југославија во Скопје, во 1957 година, беше петти во игра на двојки. И може да продолжи вечно, браќа, Лазo е едноставно неповторлив, и ако во тие години, случајно изјави дека тој и Луис, а не Нил Армстронг, се првите луѓе на месечината - би му кажаа дека исто така верува во тоа.

Што остави Лазар Лечиќ зад себе на кошаркарскиот терен? Ако ги заобиколиме трофеите, односно недостатокот од нив - многу.

Покрај тоа што Лазар е тренер со најмногу порази (244) во историјата на шампионатите на екс Ју, и веројатно единствениот домашен стратег кој пет пати ја водел Првата сојузна лига во технички грешки, Лазар е во голема мера заслужен за искачувањето на Работнички во елитата на домашната кошарка.

Скопскиот тим играше рамноправно со најголемите имиња во домашната кошарка, неколкупати решавајќи се за националните шампиони на жешкиот домашен терен. Покрај работата во скопскиот колектив, Лазар на преминот од шеесетите и седумдесеттите служеше и како помошник на селекторот Ранко Жеравица, а нивната златна кампања во Љубљана беше овековечена во документарни филмови и претстави.

Истата 1970 година Лечиќ ги водеше и јуниорите на Европското првенство во Атина, но се врати без медал, со непријатно четврто место.

Освен најдобриот пласман на Работнички (неколку пати 5. место) во првенството на југот и заминувањето во Европа, каде што беше постигнат највисокиот резултат во сезоната 1975-76 - скопскиот тим стигна до полуфиналето на Купот на победниците на куповите и финалето на домашниот куп - Лечиќ имаше уште неколку успешни тезги во помали средини, постигнувајќи ги најдобрите резултати на тие екипи во поранешното првенство.

Во супер-ултра-легендарната сезона 1972-73, Лазар го освои четвртото место на шампионатот со Борац од Чачак - најдобар пласман од основањето на клубот, што беше единствениот пат во историјата кога играше со тандемот Мишовиќ и Киќановиќ.

Лечиќ е многу одговорен за ослободувањето на некои од талентите на Кича (Драган Кичановиќ) во неговата дебитантска година. Меѓу позитивните достигнувања на Лаза, може да се вброи и неговата работа во друга скопска кошаркарска екипа - МЗТ стана прволигаш за време на мандатот на Лазо во втората половина на 1980-тите.

Секако, имаше и неуспешни „епизоди“. Меѓу нив е и онаа со Олимпија Љубљана, од која се очекуваше повеќе на почетокот на осумдесеттите, или можеби обидот со Арис Солун, најпрестижниот тим што Лазар го водеше. Тогаш, на почетокот на деведесеттите, ниту Арис, ниту Лечиќ не беа за повеќе, и двајцата веројатно веќе беа на излезна врата и никогаш не им се оствари сонот за освојување на Евролигата. Замислете само ако случајно Лазо успееше да направи нешто такво, да го освои тој Куп на шампиони, секое интервју со него ќе стане бескрајно побогато...

Дури и кога ќе ги вклучиме и раскажаните и нераскажани приказни и анегдоти, (со бричење и слично) од паркетот на поранешната држава...

Библија за шеговити и безобразни случаи... нема да зборувам сега за нив, тие би заземаат доста простор, а подобро би било да ги кажат оние поблиските до Лазар, оние кои беа на местото на тие вонредни настани. Изненаден сум што до сега не сум сретнал книга од тој период, бидејќи Грците се неисцрпен извор на материјал. Најрелевантниот документ поврзан со Лазар од средината на седумдесеттите постои во форма на корисен фужн филм - „6. играч“ - тоа е играта на сите игри.

И се што можеше да се пишува за Лазар Лечиќ (а има многу од формирањето на првите кошаркарски кампови и школи во Македонија и Грција, до сите признанија што ги доби за неговата работа во кошарката) за Лазар Лечиќ, премалку за неговата шарена биографија, пресиромашна за протокот на неговата кошарка и други мисли...

Тоа е тоа, Лазо, вакво нешто случајно, концизно и жално не е за википедија; не ги задоволува стандардите, недостасуваат бројни референци, но вие не треба да бидете таму.

А знаеш зошто чичко Лазаре? Затоа што вие ги отелотворувате оние вредности кои сè уште не се целосно истражени и препознаени од оние глобализатори на колективното спознание и затоа што сте редок случај на кој му е поудобно во нашите автентични, југословенски спомени или во излитениот и скапан „стојадин“. отколку на некоја црна википедија. Затоа - на Лечиќ Лазаре, кралот на кошаркарските злодела, идеализиран или не, секогаш ќе те паметам...

(За Лазо - Souly)